دومین جرگه امن منطقه ای با اهداف متفاوت از قبل
محمد اسحاق فیاض محمد اسحاق فیاض

سرانجام زمان دومین نشست جرگه امن منطقه ای نیز فرارسید و این کنفرانس در اسلام اباد پاکستان به مدت دو روز به کار خود آغاز کرد. دراین اجلاس که رهبران سیاسی و قومی پاکستان و افغانستان به مدت دو روز در آن شرکت کرده اند تلاشدارند برای پایان دادن به خشونت های جاری در مناطق مرزی دو کشور  راه حلی را پیداکنند.

شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان، گفته است که کشورش بیش از هر زمان دیگری متعهد است تا به سوء استفاده از قلمرو کشورش برای انجام حملاتی در آنسوی مرز پایان دهد. داكتر عبدالله عبدالله، که دراین اجلاس ریاست هیات افغانستان را به عهده دارد گفته است که هر دو کشور در "محور حملات تروریسم جهانی" قرار دارند. این اجلاس ادامه اجلاس صلح منطقه ای کابل است که سال گذشته با حضور نمایندگان دو کشور برگزار شد.

پیش ازاین که این اجلاس در اسلام اباد برگزار گردد، برخی گزارش ها حاکی از آن بود که ممکن است نمایندگان اطلبان نیز دراین اجلاس شرکت نمایند، اما اکنون که یک روز از برگزاری این اجلاس می گذرد؛ ظاهرا هیچ نماینده ای از سوی طالبان دراین اجلاس شرکت نکرده اند. اما اهداف و برنامه های این کنفرانس نسبت به کنفرانس یا جرگه کابل تفاوت های زیادی پیدا کرده است. زیرا در جرگه کابل سران قبایل دوطرف تلاش داستند تا آنان تعهد سپارند تا مانع رفت و آمد طالبان و دیگر تروریست ها در نوار مزری بین افغانستان و پاکستان شوند، اما کنون هدف اساسی و تاکید اساسی جرگه امن منطقه ای نیز روی مذاکره با طالبان قرارگرفته و روی آن تاکید می کنند.

 دراین اجلاس که حدود 25 نفر از سوی افغانستان  شرکت کرده اند،  نمایندگان افغانی این اجلاس می گویند که تسریع در روند گفتگوها میان دولت افغانستان و گروه طالبان در راس دستور کار جرگه صلح منطقه ای اسلام آباد قرار دارد.  وامیدوار ند که برگزاری این نشست و به اجرا گذاشتن تصمیم های آن در تامین صلح و ثبات در افغانستان و پاکستان کمک کند. گلاب جمال، یکی از نمایندگان پاکستان در اجلاس صلح منطقه ای در مورد گفتگو با طالبان گفت: "ما گرد هم آمده ایم تا با همه جوانب گفتگو کنیم". نادرخان کتوازی،  عضو هیات  افغانی دراین اجلاس تاکید کرد و گفت "هموار کردن راه گفتگو با طالبان از اهداف اصلی جرگه صلح منطقه ای در اسلام آباد است.".

یکی از طرح هایی که دراین جرگه مطرح می گردد، تشکیل نیروهای ملیشه ای و یا اربکی است که بسیاری از کارشناسان آن را به هرج و مرج  افتادن دوباره افغانستان از سوی این نیروها در آینده پیش بینی می کنند، اما اکثر نمایندگان افغانی که دراین اجلاس شرکت کرده اند تلاش دارند تا زمینه را برای تشکیل چنین نیروهایی هموار سازند.

اگربه پسمنظر برگزرای این اجلاس توجه شود در واقع بیش از دوسال برای برگزاری این اجلاس تلاش شده است و اگر این تلاش ها روند عادی خود را طی می کرد و تحت تاثیر تحولات وتنش های سیاسی میان کابل و اسلام آباد قرارنمی گرفت، باید سومین اجلاس خود را این بار در کابل برگذار می کردند، نه دومین اجلاس  خود را در اسلام آباد. زیرا قبل از آن که اولین جرگه امن منطقه ای در کابل برگزار گردد؛ بیش از يك سال بود كه برگذاري جرگه امن منطقه اي ميان سران و بزرگان اقوام دوطرف خط ديورند، مطرح بود و این موضوع برای اولین بار در دیداری که اقای بوش با رهبران افغانستان و پاکستان در واشنگتن داشتند، مطرح گردید، تصمیمی که تنها دستآورد نشست نه چندان دوستانه میان آقای مشرف رئیس جمهور نظامی وقت پاکستان و آقای کرزی رئیس جمهور افغانستان، با میزبانی اقای بوش بود. در طول  در سال طرح عملي و تئوري اين نشست قومي در رسانه هاي جمعي مورد نقد و ارزيابي قرار گرفت ، براي تحقق اهداف این نشست حامد كرزي كميسيوني از مقامات بلند پايه ملي و دولتي را براي پي گيري اين جرگه تشكيل داده است. پاكستان هر چند كه در ابتدا نسبت به برگزاري اين جرگه چندان رغبتي از خود نشان نداد اما اين كشور نيز چنين كميسيوني را تشكيل داد تا زمينه هاي برگزاري جرگه امن منطقه اي را ميان دو كشور افغانستان و پاكستان دنبال نمايد. این جرگه که درسایه تعارضات سیاسی کابل و اسلام آباد به یاس و نا امیدی تبدیل شده بود، سرانجام باسفر یک هيئت پاكستاني به رياست افتاب احمد شيرپاو و زیر داخله وقت پاکستان به كابل و نيز سفر هيئت افغاني به اسلام آباد، روند برگزاري جرگه امن منطقه اي  را  جان تازه ای بخشید.زيرا  هردو كشور به این نتیجه رسیدند که ادامه تنش میان دو کشور چنمدان نفعی ندارد واز تنش هاي پيش آمده ميان دو كشورباید كاسته شود. با توجه به تحولات سياسي كه در داخل پاكستان جريان داشت و نیز افزایش چشم گیر جنگ ها و حملات گروههای افراطی به نظامیان پاکستان و حملات انتحاری توسط طالبان، دولت پاكستان سعي كرد تا مناسبات خود را با دولت افغانستان بهتر از گذشته سازد، به همین دلیل شوكت عزيز نخست وزير وقت پاكستان دركابل سفر كرد تا نشان دهد كه يخ ها ميان كابل و اسلام آباد در حال آب شدن است و اين كشور در تلاش است تا با تحكيم روابط خود با كابل تنش ها را از همسايگي خود دور سازد وبا ترميم روابط با كابل بتواند توجه امريكا را به سوي خود جلب نمايد.

در چنین وضعیتی اولین جرگه امن منطقه ای سال گذشته درکابل برگزار گردید؛ با این که این اجلاس فرایند تبلیغاتی گسترده ای را به همراه داشت و مقامات بلند پایه پاکستان شوکت عزیز نخست وزیر وقت در افتتاحیه و جنرال مشرف رئیس جمهورپاکستان در اختتامیه شرکت کردند، اما درعین حال از دستآورد چندانی برخوردار نگردید و هیچ یک از سران قبایل حاضر نشدند که مانع تردد گروههای تروریستی طالبان و القاعده در نوار مزر بین افغانستان و پاکستان گردند و نیز هیچ گاه نتوانست احساسات مردم پشتون را علیه طالبان در افغانستان و یا پاکستان برانگیزد.

امسال که دومین اجلاس آن درپاکستان در حال برگزاری است، نه تنها روی اهداف و خواسته های سال گذشته می چرخد بلکه با تغییرات 180 درجه ای بیشتر مدح و ثنای طالبان دراین اجلاس گفته می شود تا یافتن یک راه حل برای  مقابله با گروههای تروریستی و طالبان.

به هرحال همانطوری که تا کنون مذاکرات میان دولت افغانستان و کشورهای خارجی با طالبان تا کنون نتیجه نداده است، این تلاش ها نیز نتیجه نخواهد داد، تنها چیزی که ممکن است نتیجه بدهد این است که این نوع اجلاس و طرفداری ها از صلح و مصالحه با طالبان، بهانه ای می گردد که دولت پاکستان یک باردیگر با طالبان برای سومین بار پیمان صلح را امضاکند و تقصیر وپیامد های ناگواری این آتش بس را نیز بردوش دولت افغانستان اندازد و بگوید این دولت افغانستان بود با طالبان مصلحه کرده است. زیرا هم اکنون نمایندگان  پارلمان پاکستان با استفاده ازاین فرصت  طرحی را در دستور کار شان دارند که از دولت پاکستان می خواهد که با گروه طالبان پاکستانی مصالحه و آشتی نمایند و بهترین دلیل نمایندگان مردم این کشور این است که کشورهای غربی و دولت افغانستان نیز در راستای مصالحه با طالبان تلاش دارند.


November 2nd, 2008


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
گزیده مقالات